Umnožavanje srpskog jezika dijeljenjem

Srpski jezik je onaj kojim govori sav srpski narod, definicija je koju je dao još Vuk St. Karadžić

Srpski narod je, dakle, kaže se u Deklaraciji o položaju srpskog jezika i ćirilice, određen kao srpski preko srpskog jezika, kao što su se i ostali evropski narodi određivali kao narodi na osnovu jezika kojim govore. Međutim, srpski jezik se, mimo drugih jezika na svijetu, počeo „množiti djeljenjem”, pa su od jednog Vukovog lingvističkog, ili na naučnim kriterijumima zasnovanog jezika nastali različiti politički jezici, proglašeni političkim odlukama država na tlu bivše SFRJ.

Srpski jezik i cirilica

To političko deljenje istog srpskog jezika dovelo je do gubljenja identitetskog prepoznavanja samog srpskog jezika.

Tako se u Bosni i Hercegovini, srpski narod, preko zemaljskog bosanskog jezika, na sve načine želi prevesti u Bosance, tj. u bosanski narod. Isti je slučaj i u Crnoj Gori, gde se na osnovu crnogorskog, kao zemaljskog jezika, tj. jezika Crne Gore, Srbi nastoje prevesti u nesrpske Crnogorce.

U Hrvatskoj je progonom Srba rešeno srpsko pitanje, jer su Srbi proglašeni manjinom, a većinski srpski jezik preimenovan u hrvatski, iako je riječ o jednom jedinstvenom srpskom jeziku.

Srpski jezik i ćirilica – osnove srpskog identiteta

U Podgorici, krajem oktobra 2014. godine, održan je naučni skup s temom „Srpski jezik i ćirilica – osnove srpskog identiteta”, u organizaciji Srpskog nacionalnog savjeta Crne Gore i Društva srpskih domaćina Crne Gore. Nedavno se pojavio istoimeni zbornik radova, u izdanju „Književne zadruge” Srpskog narodnog vijeća iz Podgorice.

Zbornik su u „Srpskoj književnoj zadruzi” predstavili Radivoje Mikić i Momčilo Vuksanović, a pjesme Jovana Jovanovića Zmaja „Opomena” i „Srpski jezik” kazivao je Srba Milin.

Prije jedne decenije, naglašava Mihailo Šćepanović, lingvisti su pokušali na osnovu naučnih kriterijuma, na osnovu strogo izvedenih analiza, da pokažu lingvopolitikantima da nijedan od njihovih političkih kriterijuma, niti ima, niti ikada može imati status lingvistički bitnog kriterijuma u određivanju identiteta nekog jezika, pa samim tim ni tzv. crnogorskog.

Svako podržavanje takvih kriterijuma, i još više njihovo proglašavanje (socio)lingvističkim – predstavlja odraz elementarnog nepoznavanja lingvistike.

Najstariji pjesnički zapis ćirilicom, podsjetio je Dragan Lakićević, potiče iz 1421. godine, iz Dubrovnika, kada je carinski činovnik Džono (Džonko) Kalićević zapisao „tri nepotpuna dvostruko rimovana dvanaesterca”.

Nedovršena pjesma glasi: „Sada sam ostavljen srid morske pučine, / valovlju moćno bjen; dažd dojde s visine; / kad dojdoh na kopno, mnih da sam…”

Dositej i Vuk, kaže Miloš Kovačević, gotovo da su saglasni da je jezik osnovni identitetski kriterijum Srba. Srbi su i za Dositeja i za Vuka, svi oni koji govore srpskim jezikom. Ni Dositej, ni Vuk, nisu željeli srpski jezik da nameću nesrbima. Srpski jezik je samo za Srbe, i to za sve Srbe. A i ono što Dositej i Vuk podrazumjevaju pod Srbima – svim Srbima gotovo nikad nije bilo po volji.

Ni u Vukovo doba, kao ni danas, svi Srbi – Srbima nisu htjeli da se zovu. U skoro dvjestagodišnjem hodu srpskog jezika (od Vuka do danas), dijelovi štokavske jezičke zajednice – proglasili su se posebnim narodima.

Dva dijela, na osnovu vjerskih kriterijuma: Hrvati i Muslimani, s tim da su ovi drugi sebi nadjenuli ime – Bošnjaci.

Treći dio, iako vjerski podudaran sa Srbima, ugledajući se na Hrvate i Muslimane, takođe se proglasio posebnim narodom – Crnogorcima. I što je najinteresantnije, svi srpskom Vukovom jeziku ukinuše srpsko ime, i preimenovaše ga u tzv. hrvatski, bosanski/bošnjački i crnogorski jezik.

Narod je učen da razroko gleda – s popom ka Istoku, s učiteljem ka Zapadu

U Hrvatskoj, ističe Gojko Đogo, pale i izbacuju ćirilične knjige iz biblioteka i razbijaju ćirilične oznake gradova i državnih ustanova.

U Srbiji, i pored ustavnih odredbi, ćirilica se potiskuje u štampanim i elektronskim sredstvima informisanja, često i u državnoj administraciji i kulturnim institucijama, a u Raškoj oblasti – srpski jezik je preimenovan u bosanski, kao i u BiH.

Crna Gora prednjači u ovom progonu, srpski je prekršten u crnogorski, ustanovljeno je novo crnogorsko pismo, ćirilica je skoro izbrisana iz javne upotrebe, a nastavni programi su prilagođeni ideološkim nalozima i političkim interesima.

Tako su od srpskog jezičkog stabla odlomljena tri ogranka: hrvatski, bosanski i crnogorski, kao tri posebna politička jezika.
Nama se desilo, smatra Selimir Radulović, ono najgore.

Narod je učen da razroko gleda – s popom ka Istoku, s učiteljem ka Zapadu. Zato je i danas zbunjen – jedni slave Hrista, drugi antihrista. Budući da živimo u nepriličnom vremenu, u kojem je gladnoj duši, u buri i metežu svakodnevlja, slatko i ono što je gorko, u kojem je mnogo razmetljivaca, oholih i onih s razuzdanim očima, treba biti obazriv – čovjeku nije dopušteno da razvija priču kako je vjera laka stvar.

Tome su skloni ljudi bez tereta na leđima.

Svi dobro znamo, upozorio je Ivan Negrišorac, da je u srpskoj kulturi bilo prijedloga da se ijekavica potisne u korist ekavice, s obrazloženjem da je neophodna unifikacija srpskog jezika.

Takav prijedlog je, po svemu sudeći, bio prije svega posljedica straha pred budućim, mogućim raskolima zasnovanim na demonskoj potrebi i prokletstvu malih razlika.

Ipak, uklanjanje tih razlika unutar srpskog jezika imalo bi mnogo više negativnih, nego pozitivnih posljedica, a to bi tradicionalnim, vazda budnim neprijateljima Srba, samo pomoglo da i dalje obavljaju svoj posao.

Izvor: Politika